Η Οστεοαρθρίτιδα του Ισχίου

1. Τι είναι οστεοαρθρίτιδα

Η οστεοαρθρίτιδα είναι μία ασθένεια η οποία επηρεάζει τις αρθρώσεις του σώματος. Η επιφάνεια της άρθρωσης καταστρέφεται και το πέριξ οστούν υφίσταται σκλήρυνση. Ο όρος οστεοαρθρίτιδα χρησιμοποιείται στην διεθνή βιβλιογραφία και προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις οστούν και αρθρίτιδα («καταστροφή και οίδημα μιας άρθρωσης»). Όταν οι αρθρώσεις είναι διογκωμένες (δηλαδή οιδηματώδεις) και κατεστραμμένες, μπορεί να είναι επώδυνες. Μπορεί επίσης να καθίσταται δύσκολη η κίνηση τους. Άλλες λέξεις που πολλές φορές χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν την οστεοαρθρίτιδα είναι απλώς «αρθρίτιδα» και «εκφυλιστική αρθρίτιδα».

2. Πως εξελίσσεται η οστεοαρθρίτιδα του ισχίου

Για να κατανοήσουμε πως αναπτύσσεται η οστεοαρθρίτιδα πρέπει να γνωρίζουμε πως λειτουργεί μια φυσιολογική άρθρωση. Η άρθρωση είναι το σημείο που συναντιούνται δύο οστά. Οι περισσότερες από τις αρθρώσεις μας είναι σχεδιασμένες για να επιτρέπουν στα οστά να κινούνται σε διάφορες κατευθύνσεις. Το ισχίο (γοφός) είναι η δεύτερη μεγαλύτερη άρθρωση στο σώμα μας και είναι μία σφαιροειδής άρθρωση και αποτελείται από την μηριαία κεφαλή (σφαίρα) η οποία αρθρώνεται με την κοτύλη (υποδοχή). Παίζει σημαντικό ρόλο δεχόμενη μεγάλα φορτία, καθώς το βάρος του σώματος μεταφέρεται στα κάτω άκρα μέσω αυτής. Από την άλλη, εμφανίζει αξιοσημείωτη σταθερότητα ώστε να εξασφαλίζεται η ασφαλής κίνηση των σκελών στη βάδιση. Οι επιφάνειες των δύο οστών (μηριαίας κεφαλής και κοτύλης) που έρχονται σε επαφή ονομάζονται αρθρικές επιφάνειες. Προκειμένου να επιτευχθεί η ομαλή ολίσθηση της μίας επιφάνειας πάνω στην άλλη, είναι εφοδιασμένες με τον αρθρικό χόνδρο ο οποίος εμφανίζει μικρό συντελεστή τριβής. Ο αρθρικός χόνδρος παρουσιάζει τέτοια ομαλότητα που θα μπορούσε να παρομοιαστεί με το γυαλί ή τον πάγο και δρα απορροφώντας κραδασμούς. Δεν είναι τυχαίο που ιστολογικά ονομάζεται υαλοειδής χόνδρος. Έτσι, η κίνηση της μίας επιφάνειας πάνω στην άλλη είναι τέτοια, σαν να γλιστράει ένα παγοπέδιλο πάνω στον πάγο

Η άρθρωση περιβάλλεται από μία μεμβράνη (υμένας) η οποία παράγει μια μικρή ποσότητα ενός παχύρρευστου υγρού (αρθρικό υγρό). Αυτό το υγρό βοηθάει στην θρέψη του χόνδρου και τον κρατάει γυαλιστερό. Ο αρθρικός υμένας έχει μια εξωτερική ανθεκτική στοιβάδα η οποία ονομάζεται αρθρικός θύλακος η οποία βοηθάει την άρθρωση στην στήριξη της. Οι τένοντες είναι ισχυρά συνδετικά στοιχεία οι οποίοι συνδέουν τους μύες πάνω στα οστά σε κάθε πλευρά της άρθρωσης και μεταφέρουν την κίνηση των μυών. Επίσης συμμετέχουν στην διατήρηση της άρθρωσης στην θέση της. Όταν ένας μυς συσπάται, βραχύνεται, η δύναμη μεταφέρεται στον τένοντα και αυτός έλκει το οστό και προκαλεί την κίνηση της άρθρωσης.

Δυστυχώς η άρθρωση του ισχίου είναι μία από τις πιο συνήθεις περιοχές ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας. Οστεοαρθρίτιδα σημαίνει φθορά της άρθρωσης και μπορεί να είναι πρωτοπαθής (ιδιοπαθής) όταν οφείλεται σε άγνωστο αίτιο, ή να είναι δευτεροπαθής, δηλαδή να είναι το αποτέλεσμα άλλης παθολογικής κατάστασης. Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: η βαθμιαία καταστροφή του αρθρικού χόνδρου. Εάν κάποιος παρατηρούσε τον οστεοαρθριτικό χόνδρο σε μεγέθυνση θα διέκρινε μία μαλάκυνση και ινιδισμό (ξέφτια) του χόνδρου στα αρχικά στάδια, ενώ στην προχωρημένη οστεοαρθρίτιδα καταστροφή του και έλλειψή του σε διάφορες περιοχές, ώστε να υπάρχει απογυμνωμένο οστό. Αυτά προκαλούν την αύξηση της τριβής μεταξύ των δύο οστών αρχικά, ενώ στη συνέχεια τον σχηματισμό μικροκαταγμάτων, δηλαδή μικρή καθίζηση των απογυμνωμένων από αρθρικό χόνδρο περιοχών. Οι βλάβες αυτές αποτελούν την έναρξη μιας σειράς συνοδών βλαβών που συμβαίνουν στην ίδια την άρθρωση αλλά και στις γειτονικές περιοχές και είναι υπεύθυνες για το αίσθημα το πόνου και δυσκαμψίας που βιώνει ο ασθενής.

Ο υμένας διογκώνεται και μπορεί να παράγει περισσότερο αρθρικό υγρό το οποίο τότε προκαλεί το οίδημα της άρθρωσης, το οποίο όμως στην περίπτωση του ισχίου δε φαίνεται καθώς είναι μία εν τω βάθει άρθρωση. Ο θύλακος και οι σύνδεσμοι σταδιακά παχύνονται και βρίσκονται σε σύσπαση σαν να προσπαθούν να διατηρήσουν την άρθρωση στο αρχικό της σχήμα. Οι μύες οι οποίοι κινούν την άρθρωση σταδιακά αδυνατίζουν και ατροφούν.

Όταν κοιτάζουμε μία οστεοαρθριτική άρθρωση στο μικροσκόπιο βλέπουμε ότι η άρθρωση προσπαθεί να επιδιορθώσει τον εαυτό της. Όλοι οι ιστοί είναι πιο δραστήριοι απ’ ότι συνήθως και ο νέος ιστός παράγεται στην προσπάθεια να διορθώσει την καταστροφή. Σε μερικούς τύπους οστεοαρθρίτιδας, ειδικά στις μικρές αρθρώσεις των δακτύλων, η επιδιόρθωση είναι επιτυχής. Αυτό εξηγεί γιατί ορισμένοι άνθρωποι έχουν οστεοαρθρίτιδα αλλά έχουν πολύ λίγα προβλήματα. Δυστυχώς στην οστεοαρθρίτιδα του ισχίουη επιδιόρθωση συνήθως δεν λειτουργεί και μπορεί τότε να επηρεάσει σοβαρά την άρθρωση καθιστώντας την επώδυνη και δυσκίνητη.

Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια αργή διεργασία η οποία εξελίσσεται στην διάρκεια πολλών ετών. Στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχουν μόνο μικρές αλλαγές, και αλλοιώσεις οι οποίες επηρεάζουν μόνο ένα μικρό τμήμα της άρθρωσης. Μερικές φορές ωστόσο η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να είναι πολύ σοβαρή και εκτεταμένη. Στην βαριά οστεοαρθρίτιδα, ο αρθρικός χόνδρος μπορεί να γίνει τόσο λεπτός ώστε να μην καλύπτει πλέον το πεπαχυσμένο υποχόνδριο οστούν. Τα οστά τότε εφάπτονται, τρίβονται μεταξύ τους και αρχίζουν να φθείρονται. Η απώλεια του χόνδρου, η φθορά του οστού και η υπερπλασία του οστού στις άκρες, όλα μαζί συνδυάζονται για να αλλάξουν το σχήμα της άρθρωσης. Αυτό μετατοπίζει τα οστά από την φυσιολογική τους θέση και προκαλεί παραμόρφωση.

3. Τι προκαλεί την οστεοαρθρίτιδα του ισχίου;

Η οστεοαρθρίτιδα, εάν είναι πρωτοπαθής, πλήττει κυρίως ασθενείς ηλικίας μεγαλύτερης των 50. Όταν όμως είναι δευτεροπαθής τότε εμφανίζεται και σε μικρότερες ηλικίες, μερικές φορές και στην τρίτη δεκαετία της ζωής. Τα βασικά συμπτώματα είναι ο πόνος και η δυσκαμψία. Ο πόνος συνήθως γίνεται αισθητός στη βουβωνική χώρα (ριζομήριο), δηλαδή στην πρόσθια περιοχή της άρθρωσης και μπορεί να αντανακλά έως και το γόνατο. Εμφανίζεται κυρίως μετά από περιόδους έντονης σωματικής δραστηριότητας, ενώ σταδιακά γίνεται όλο και πιο συχνός, ακόμα και στην ηρεμία. Όταν ο πόνος εμφανίζεται τη νύχτα και ξυπνά τον ασθενή από τον ύπνο, τότε συνήθως υπάρχει προχωρημένη οστεοαρθρίτιδα. Η δυσκαμψία (δυσκολία στην κίνηση της άρθρωσης) γίνεται στην αρχή αισθητή μετά από πολύωρη ανάπαυση. Αργότερα αυξάνεται προοδευτικά, φθάνοντας μερικές φορές στο σημείο να υπάρχει δυσχέρεια για τον ασθενή να φορέσει τις κάλτσες ή τα παπούτσια του. Στα τελικά στάδια μπορεί να παρουσιαστεί χωλότητα (ο ασθενής κουτσαίνει).

4. Ποικίλει η οστεοαρθρίτιδα του ισχίου σε διαφορετικούς ανθρώπους;

Η οστεοαρθρίτιδα του ισχίου επηρεάζει διαφορετικούς ανθρώπους με διαφορετικούς τρόπους. Κάποιοι άνθρωποι έχουν πρόβλημα μόνο με το ένα ισχίο, κάποιοι άλλοι και με τα δύο. σε κάποιους μπορεί να συσχετίζεται με κάποια συγγενή δυσπλασία, σε κάποιυς με νόσους της παιδικής ηλικία, όπως η επιφυσιολίσθηση ή η Leg-Perthes-Calve. Ο πόνος είναι το κύριο πρόβλημα για κάποιους, ενώ για άλλους το κύριο πρόβλημα είναι η δυσκολία στην βάδιση. Σε κάποιους η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να είναι στάσιμη για αρκετά χρόνια, ενώ σε κάποιους άλλους ανθρώπους μπορεί να επιδεινωθεί ταχέως. Συνεπώς δεν είναι χρήσιμο να συγκρίνεται η εμπειρία του ενός ατόμου με κάποιου άλλου καθώς δεν μπορούμε να προβλέψουμε την έκβαση της νόσου.

5. Πως ξέρω αν έχω οστεοαρθρίτιδα στο ισχίο;

Οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα του ισχίου μπορεί να παραπονιούνται για πόνο στη βουβωνική χώρα (“ελιά”) ή πόνο στο γόνατο ή πόνο στην οσφύ. Είναι σύνηθες στην κλινική πράξη ασθενείς να θεραπεύονται για οσφυοισχιαλγία ενώ το πραγματικό τους πεόβλημα είναι το ισχίου τους. Συνήθως ο πόνος υφίεται με την ανάπαυση. Δεν είναι σύνηθες ο πόνος να αφυπνίζει τον ασθενή κατά την διάρκεια της νύχτας, εκτός από τις περιπτώσεις της προχωρημένης οστεοαρθρίτιδας. Το άλγος ποικίλει, υπάρχουν «καλές» και «κακές» μέρες, ή και ακόμα περισσότερο, «καλοί» και «κακοί» μήνες χωρίς προφανή λόγο. Αλλαγές του καιρού μπορούν να προκαλέσουν διαφορές στον πόνο. Για παράδειγμα οι αρθρώσεις μπορεί να πονούν περισσότερο πριν βρέξει. ‘Ολες οι αρθρώσεις έχουν νευρικές απολήξεις οι οποίες είναι ευαίσθητες στην ατμοσφαιρική πίεση και έτσι μία πτώση σε αυτήν η οποία προκαλείται πριν από τη βροχή επηρεάζει τον πόνο. Αν η αρθρίτιδα εξελιχθεί η κινητικότητα περιορίζεται. Το βάδισμα μικρών αποστάσεων ή η άνοδος και η κάθοδος κλιμάκων μπορεί να γίνει προβληματική.

6. Πως διαγιγνώσκει ο γιατρός την οστεοαρθρίτιδα του ισχίου;

Το σημαντικότερο κομμάτι της διαγνωστικής διαδικασίας είναι η λήψη του ιστορικού και η κλινική εξέταση από τον ορθοπαιδικό.Ο γιατρός αναζητά τα σημεία και συμπτώματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω. Ο περιορισμός των κινησεων του ισχίου κύρια στις στροφές και το άλγος που αυτές προκαλούν είναι διαγνωστικά για παθολογία του ισχίου αλλά μπορεί να προέρχονται και από άλλες παθήσεις του πλην της οστεοαρθρίτιδας. Ο ορθοπαιδικός θα πρέπει να κατανοήσει ποιος είναι ο βαθμός ανικανότητας που προκαλεί η πάθηση στον ασθενή, και αν πραγματικά ο πόνος έρχεται από την άρθρωση του ισχίου ή κάποια γειτονική περιοχή. Στις περισσότερες περιπτώσεις μία απλή ακτινογραφία της άρθρωσης είναι αρκετή για να συμπληρώσει τη διάγνωση. Εντούτοις, σε κάποιους ασθενείς ίσως χρειαστεί περαιτέρω διερεύνηση, με τη μορφή των εξετάσεων αίματος, την αξονική και μαγνητική τομογραφία ή το σπινθηρογράφημα οστών προκειμένου να αποκλειστούν άλλες παθήσεις με παραπλήσια συμπτωματολογία.

7. Ποια test επιβεβαιώνουν την οστεοαρθρίτιδα;

Δεν υπάρχει κάποια εξέταση αίματος ειδική για την οστεοαρθρίτιδα, παρότι κάποιες εξετάσεις αίματος χρησιμοποιούνται για να διερευνηθούν άλλοι τύποι αρθρίτιδας. Η απλή ακτινογραφία είναι η πιο χρήσιμη εξέταση για να επιβεβαιωθεί η οστεοαρθρίτιδα. Συνήθως θα δείξει ότι το διάστημα μεταξύ των δύο οστών έχει στενέψει καθώς ο χόνδρος έχει λεπτυνθεί, ή μπορεί να δείξει αλλοιώσεις στο οστό όπως άλατα, δηλαδή οστεόφυτα. Οι ασβεστώσεις επίσης είναι ορατές στις ακτινογραφίες. Παρότι η ακτινογραφία βοηθάει την διάγνωση, δεν μπορεί να προβλέψει την βαρύτητα των ενοχλημάτων. Μια «κακή» ακτινογραφία με προχωρημένη οστεοαρθρίτιδα δεν σημαίνει απαραιτήτως πολύ πόνο ή αναπηρία.

8. Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί η οστεοαρθρίτιδα του ισχίου;

Η εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας δεν μπορεί να προβλεφθεί και δεν υπάρχει ίαση για αυτήν. Αλλά υπάρχουν πολλές θεραπείες. Οι θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση του άλγους, τη μείωση της δυσκαμψίας και την επιβράδυνση της περαιτέρω καταστροφής της άρθρωσης.

9. Μπορούν να βοηθήσουν τα φάρμακα;

Προς το παρών δεν υπάρχουν φάρμακα που να επηρεάζουν αποδεδειγμένα την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας, αν και η θειϊκή γλυκοζαμίνη και η χονδροϊτίνη χρησιμοποιούνται ευρέως με αυτό το σκοπό. Ωστόσο κάποια φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν τα συμπτώματα της αρθρίτιδας. Τα παυσίπονα, όπως η παρακεταμόλη, και τα αντιφλεγμονώδη μπορούν να βοηθήσουν τον πόνο και την δυσκαμψία. Τα αντιφλεγμονώδη συνήθως βοηθούν περισσότερο από την απλή παρακεταμόλη (Depon, Panadol κ.ά.) αλλά έχουν περισσότερες παρενέργειες/επιπλοκές (γαστρορραγίες, έλκη, εντερορραγίες) και γι’ αυτό δεν συνιστώνται για μακροχρόνια χρήση. Επίσης αλληλεπιδρούν συχνότερα με άλλες θεραπείες που μπορεί να παίρνει ο ασθενής και γι’ αυτό χρειάζεται συζήτηση με τον γιατρό. Η τοπική έγχυση κορτικοειδούς η οποία είναι συνήθης για το γόνατο, δεν αποτελεί κοινή πρακτική στο ισχίο γιατί απαιτεί ακτινοσκοπικό έλεγχο για την πραγματοποίηση της.

10. Μπορεί να βοηθήσει ένα χειρουργείο;

Η αρθροσκόπηση του ισχίου μπορεί, με την έκπλυση που πραγματοποιείται και την αφαίρεση ελεύθερων σωμάτων χόνδρου ή τμημάτων σκισμένου επιχειλίου χίνδρου, να βοηθήσει στην παροδική ύφεση των συμπτωμάτων για άλλοτε άλλο χρονικό διάστημα. Παρά ταύτα η αρθροσκόπηση σε περιπτώσεις προχωρημένης οστεοαρθρίτιδας μπορεί μόνο να κερδίσει χρόνο και δεν αποτελεί μόνιμη θεραπεία. Είναι όμως μια σχετικά μικρή χειρουργική επέμβαση. Η μοναδική μόνιμη λύση για την οστεοαρθρίτιδα του ισχίου είναι η ολική αρθροπλαστική που είναι η αντικατάσταση της άρθρωσης με μεταλλική πρόθεση.

11. Υπάρχουν άλλοι τρόποι που μπορούν να βοηθήσουν;

Δυστυχώς δεν υπάρχουν θαύματα για τους περισσότερους ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα: προσέξτε τις “θαυματουργές θεραπείες ” και τις “ειδικές δίαιτες”.

12. Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω τον εαυτό μου;

Με δύο τρόπους μπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας :
1) Να χάσετε βάρος αν είστε υπέρβαρος. Δεν υπάρχει ειδική δίαιτα για την οστεοαρθρίτιδα αλλά είναι πάντα καλό να κάνετε μια υγιεινή διατροφή η οποία να περιέχει πολλά φρούτα και λαχανικά και να αποφεύγετε τα φαγητά υψηλής θερμιδικής αξίας.
2) Ασκήσεις γλουτιαίων και τετρακεφάλου. ΟΙ γλουτιαίοι και ο τετρακέφαλος ατροφεί σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα του ισχίου γιατί το νευρικό ερέθισμα στους μυς μειώνεται. Για να παρακαμφθεί αυτό το πρόβλημα είναι βασικό να γίνονται ασκήσεις όσο το δυνατόν συχνότερα. Έχει αποδειχθεί ότι η ενίσχυση αυτών των μυών όχι μόνο βελτιώνει την κινητικότητα αλλά μειώνει και τον πόνο.
3) Η φυσιοθεραπεία είναι υψίστης σημασίας μέσο ανακούφισης για τον οστεοαρθριτικό ασθενή. Προσφέρει όχι μόνο ενδυνάμωση μυών για προστασία των γειτονικών αρθρώσεων αλλά και ανακούφιση από τον πόνο. Ο φυσιοθεραπευτής δίνει συγκεκριμένες συμβουλές για την στάση του κορμού και κατάλληλες ασκήσεις με στόχο τη μείωση της δυσκαμψίας και τη βελτίωση της γενικής κατάστασης του σώματος. Ανακούφιση από τον πόνο προσφέρουν επίσης μηχανήματα όπως laser, υπέρηχοι και διαθερμίες, ενώ σημαντικά αποτελέσματα έχουν φανεί από τη χρήση της διαδερμικής ηλεκτρικής νευρικής διέγερσης (tens).

13. Τι άλλο μπορώ να κάνω;

Υπάρχουν διάφορες πρακτικές τις οποίες μπορείτε να υιοθετήσετε:
1) Βεβαιωθείτε ότι δεν κρατάτε τα ισχία σας λυγισμένα στην ίδια θέση για μακρές περιόδους (εμβρυική στάση).
2) Φοράτε υποδήματα με παχιά και μαλακή σόλα ώστε να δρα ως απορροφητής κραδασμών για το ισχίο.
3) Προσπαθείτε να χρησιμοποιείτε το ισχίο σας, αλλά και να το ξεκουράζετε όταν γίνεται επώδυνο.
4) Χρησιμοποιείστε ένα μπαστούνι – βακτηρία για να αποφορτίσετε την άρθρωση αν χρειάζεται, αλλά προσπαθήστε να κινητοποιείστε όσο μπορείτε περισσότερο.
5) Χρησιμοποιείστε την κουπαστή ως υποστήριξη όταν ανεβοκατεβαίνετε κλίμακα. Ανεβαίνετε τα σκαλοπάτια ένα-ένα, με το καλό πόδι πρώτα και να κατεβαίνετε τα σκαλοπάτια με το αρθριτικό πόδι πρώτα.

14. Υπάρχουν πιθανές επιπλοκές από την οστεοαρθρίτιδα του ισχίου;

– Ταχεία επιδείνωση: είναι πιο πιθανό να συμβεί σε ηλικιωμένους ασθενείς με βαρεία οστεοαρθρίτιδα. Ο πόνος μπορεί να αυξηθεί με ταυτόχρονη μείωση της κινητικότητας μέσα σε μερικές εβδομάδες ή μήνες. Παρά ταύτα αυτή η ταχεία επιδείνωση είναι σχετικώς σπάνια.
– Αστάθεια: εάν οι σύνδεσμοι είναι κατεστραμμένοι ή οι μύες έχουν ατροφήσει η άρθρωση μπορεί να μην είναι σταθερή κατά τη φόρτιση της. Προς αποφυγή αυτού πρέπει να φροντίσετε να έχετε καλό μυϊκό σύστημα.
– Αιφνίδιες εξάρσεις άλγους: είναι αρκετά συχνό να υπάρχουν ήπιες εξάρσεις, μερικές φορές όμως αυτές μπορεί να είναι πιο σοβαρές και να διαρκούν περισσότερο.

15. Ερωτήσεις και απαντήσεις

– Μπορεί κάποια ειδική δίαιτα να βοηθήσει;
Έχει γίνει εκτεταμένη έρευνα πάνω στην δίαιτα/διατροφή και την οστεοαρθρίτιδα, παρά ταύτα δεν υπάρχει τεκμηριωμένη πληροφορία ότι κάποιο συγκεκριμένο τρόφιμο, βιταμίνη ή συμπλήρωμα διατροφής μπορεί πραγματικά να βοηθήσει.
Είναι ωστόσο τεκμηριωμένο ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας. Επίσης το αυξημένο βάρος αυξάνει τον κίνδυνο της εξέλιξης της. Συνεπώς μία ισορροπημένη δίαιτα και ένα ισορροπημένο βάρος μπορούν να βοηθήσουν.

– Η ανάπαυση ή η άσκηση βοηθούν;
Οι αρθρώσεις δεν φθείρονται με την φυσιολογική χρήση. Σαν γενικό κανόνα μπορούμε να πούμε ότι είναι πολύ καλύτερα να τις χρησιμοποιούμε παρά να μην τις χρησιμοποιούμε! Εντούτοις θα πρέπει να υπάρχει μια χρυσή τομή μεταξύ μιας υπερβολικής δραστηριότητας και μιας υπερβολικής ανάπαυσης – αδράνειας. Οι περισσότεροι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα ανακαλύπτουν ότι η πολλή άσκηση τους επιδεινώνει τον πόνο, ενώ οι αρθρώσεις τους γίνονται δύσκαμπτες εάν μένουν πολύ καιρό αχρησιμοποίητες.

Για τους περισσότερους ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα η καλύτερη συμβουλή είναι λίγο και συχνά: λίγη ανάπαυση που να ακολουθείται από λίγη άσκηση. Για παράδειγμα κάντε τις δουλείες του σπιτιού ή του κήπου με μικρά διαλείμματα. Αποφεύγετε να κάθεστε στην ίδια θέση για πολλή ώρα. Ένα μακρύ ταξίδι με το αυτοκίνητο διακόψτε το με πολλές στάσεις. Δραστηριότητες που προκαλούν πολύ πόνο καλό θα ήταν να αποφεύγονται και αν για κάποιο ειδικό λόγο έχετε πολλές δραστηριότητες καλό είναι να παίρνετε κάποιο παυσίπονο προκαταβολικά. Μην ανησυχείτε αν προκαλείται πόνος. Δεν μπορείτε να προκαλέσετε μεγαλύτερη ζημιά στην άρθρωση.

– Η κολύμβηση ή η υδροθεραπεία μπορούν να βοηθήσουν;
Η κολύμβηση είναι ένας πολύ καλός τρόπος άσκησης καθώς προκαλεί ελάχιστο άλγος. Το νερό υποστηρίζει το σωματικό βάρος ώστε να ασκείται λίγη δύναμη στις αρθρώσεις καθώς ασκείστε. Το ζεστό νερό χαλαρώνει και καταπραΰνει τους μύες και τις αρθρώσεις επιτρέποντας την ευχερέστερη κίνηση.
Οι ασκήσεις σε πισίνα υδροθεραπείας μπορούν να βοηθήσουν τους μύες και τις αρθρώσεις να δουλεύουν καλύτερα χωρίς άσκοπο πόνο. Η λουτροθεραπεία υπό επίβλεψη είναι μια αρχαία θεραπεία, είναι όμως περισσότερο η άσκηση η οποία βοηθάει παρά οι θεραπευτικές ιδιότητες του νερού αυτού καθαυτού.

– Επηρεάζει πράγματι ο καιρός την οστεοαρθρίτιδα;
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι επώδυνες αρθρώσεις είναι συχνά ευαίσθητες στις αλλαγές του καιρού. Συνήθως επιδεινώνονται όταν η ατμοσφαιρική πίεση πέφτει, όπως πριν βρέξει. Αυτό εξηγεί γιατί κάποιοι άνθρωποι με οστεοαρθρίτιδα μπορούν να προβλέψουν την βροχή και γιατί ο πόνος των αρθρώσεων φαίνεται να συνδέεται με την υγρασία.
Παρά ταύτα δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι το κλίμα έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα στην οστεοαρθρίτιδα ή στην έκβαση της. Ο καιρός μπορεί προσωρινά να επηρεάζει τα συμπτώματα αλλά όχι τη νόσο αυτή καθαυτή. Δεν έχει νόημα συνεπώς η μετεγκατάσταση σε περιοχή με διαφορετικό κλίμα με την ελπίδα ότι θα θεραπεύσει την οστεοαρθρίτιδα. Η οστεοαρθρίτιδα συναντιέται σε όλο τον κόσμο και σε όλους τους τύπους του κλίματος.

– Μπορεί η ζέστη να βοηθήσει;
Τα ζεστά ή τα κρύα επιθέματα που τοποθετούνται στην προσβεβλημένη περιοχή συχνά ανακουφίζουν τον πόνο και την δυσκαμψία (άλλοι ασθενείς ανακουφίζονται με τα ζεστά και άλλοι με τα κρύα). Θα πρέπει να αποφευχθεί η δημιουργία εγκαυμάτων από την χρησιμοποίηση επιθεμάτων. Υπάρχουν αλοιφές οι οποίες έχουν παρεμφερή αποτελέσματα και οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση. Πρέπει να γίνει σαφές και κατανοητό ότι αυτές οι θεραπείες είναι καθαρά παρηγορητικές και δεν έχουν μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Όταν χρησιμοποιούνται με προσοχή είναι ασφαλείς και καταπραϋντικές. Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι βραχιόλια χαλκού ή άλλα τέτοια μέτρα μπορούν να επηρεάσουν την οστεοαρθρίτιδα. Είναι περισσότερο η πίστη σε αυτά η οποία βοηθά κάποιους ανθρώπους.

– Ποιον θα πρέπει να ακούσω;
Πολλοί άνθρωποι μπορεί να προσφέρουν την συμβουλή τους καλοπροαίρετα. Τα περιοδικά και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι γεμάτα από άρθρα για την αρθρίτιδα και την θεραπεία της. Κάποια προσφέρουν νέες ελπίδες, κάποια άλλα ειδικές δίαιτες ή ειδικά φάρμακα με θαυματουργά αποτελέσματα. Δυστυχώς δεν υπάρχουν ούτε θαυματουργές θεραπείες, ούτε θαυματουργά αποτελέσματα. Το καλύτερο θα ήταν να συζητήσετε το πρόβλημά σας με τον γιατρό σας.

– Πόσο σημαντικό είναι να κρατώ την διάθεση μου καλή;
Η κατάθλιψη, το χαμηλό ηθικό και ο κακός ύπνος, μπορούν όλα να επιδεινώσουν τον πόνο γιατί μειώνουν την ανοχή σε αυτόν. Αν έχετε κατάθλιψη αισθάνεστε μεγαλύτερο πόνο. Μπορεί έτσι να επισκεφθείτε τον γιατρό σας και να πάρετε μεγαλύτερες δόσεις αναλγητικών, όμως μερικές φορές αυτό που πραγματικά χρειάζεται είναι βοήθεια για την κατάθλιψη και όχι για την αρθρίτιδα. Άρα αντιμετωπίστε την κατάθλιψη και ο πόνος γίνεται ηπιότερος. Προσπαθήστε να βρείτε πράγματα με τα οποία να ασχολείστε, χόμπι και ενδιαφέροντα τα οποία θα σας αποσπάσουν την προσοχή από τα προβλήματα σας. Ο ύπνος είναι σημαντικός και είναι καλό να μην παίρνετε μικρούς ύπνους κατά την διάρκεια της ημέρας αλλά να κάνετε έναν καλό νυχτερινό ύπνο, ακόμα και αν χρειαστεί να πάρετε ένα παυσίπονο πριν από τον ύπνο.