Η Αναθεώρηση της Αρθροπλαστικής Ισχίου & Γόνατος

Η Αναθεώρηση Ολικής Αρθροπλαστικής είναι η χειρουργική επέμβαση για διόρθωση αποτυχημένης αρθροπλαστικής και αντικατάσταση της με νέα υλικά. Η Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου και Γόνατος είναι ένα από τα κορυφαία σύγχρονα ιατρικά επιτεύγματα. Έχει απαλλάξει εκατομμύρια ασθενείς από μακρόχρονο έντονο πόνο και έχει αποκαταστήσει την κινητικότητα, αναβαθμίζοντας θεαματικά την ποιότητα ζωής άλλοτε “καταδικασμένων” ως προς αυτές τις παραμέτρους, ανθρώπων. Η επιβίωση της αρθροπλαστικής καλύπτει στις περισσότερες περιπτώσεις ολόκληρη τη ζωή των χειρουργημένων. Εν τούτοις σε ένα αρχικά μικρό ποσοστό (1-2% στη δεκαετία) που με την πάροδο των ετών αυξάνεται (μέχρι και 10%), απαιτείται επανεγχείρηση. Αυτό συμβαίνει επειδή προϊόντα φθοράς που παράγονται από τα παλαιά υλικά διέρχονται στην διεπιφάνεια ανάμεσα στη πρόθεση και το οστούν, το οποίο και διαβρώνουν (οστεόλυση). Έτσι η τεχνητή άρθρωση χαλαρώνει. Η ανάγκη για αναθεωρήσεις αναμένεται να αυξηθεί λόγω του μεγάλου αριθμού των αρθροπλαστικών που πραγματοποιούνται σε νέα και δραστήρια άτομα και την παράταση του προσδόκιμου ζωής.
Η απόφαση για Αναθεώρηση είναι αποτέλεσμα συνεκτίμησης των συμπτωμάτων (πόνος, χωλότητα), της έκτασης και εντόπισης της οστεόλυσης, του διαχρονικού ρυθμού επιδείνωσης, της ηλικίας και της γενικής κατάστασης υγείας. Για τον Ορθοπαιδικό συνιστά χειρουργική πρόκληση, δεοντολογική υποχρέωση και προσωπική ευθύνη.
Ο σχεδιασμός της εγχείρησης αρχίζει αρκετό χρόνο πριν τη καθορισμένη ημερομηνία. Η Αναθεώρηση μπορεί να αφορά σε ένα μέρος της αρθροπλαστικής ή και σε περισσότερα. Απαραίτητη είναι η λεπτομερής ενημέρωση του/της ασθενούς και του στενού οικογενειακού ή και φιλικού περιβάλλοντος για το πρόβλημα που έχει προκύψει, τον τρόπο διόρθωσης του, την κατανόηση των δυσκολιών και την ανάγκη για συνεργασία. Στο πρακτικό επίπεδο επισημαίνεται καταρχήν ο μηχανισμός αποτυχίας-αστοχίας της αρχικής αρθροπλαστικής. Στη συνέχεια ο απεικονιστικός έλεγχος (ακτινογραφίες, κλπ) εξειδικεύει το πρόβλημα και προϊδεάζει για τη ποιότητα του οστού, τα ελλείμματα και τον τρόπο στερέωσης. Λαμβάνεται μέριμνα για την κατάλληλη υποδομή, την ύπαρξη απαραίτητων εργαλείων, την προμήθεια όλων των πιθανών εμφυτευμάτων που θα χρειαστούν και τη διασφάλιση αίματος.
Η εγχείρηση προϋποθέτει άριστη οργάνωση της χειρουργικής ομάδας (έμπειροι, κατάλληλοι και συνεννοήσιμοι συνεργάτες). Έτσι διασφαλίζεται η αυστηρή εφαρμογή του απλούστερου και αποτελεσματικότερου σχεδίου, αλλά και εναλλακτικών λύσεων, ευελιξία, αλλά χωρίς ερασιτεχνικούς αυτοσχεδιασμούς και υπομονή, αφού μη αναμενόμενα συμβάντα πιθανόν να επιτείνουν την πολυπλοκότητα.
Η Αναισθησία είναι συνήθως επισκληρίδιος, συνδυαζόμενη με ελαφρά μέθη, που συμβάλλει στην απόλυτη ηρεμία του/της ασθενούς. Παράλληλα, με ελεγχόμενη αρτηριακή υπόταση και χορήγηση κατάλληλων φαρμάκων περιορίζεται σημαντικά η αιμορραγία και ελαχιστοποιείται ή και μηδενίζεται η ανάγκη μετάγγισης αίματος. Με τη μέθοδο αυτή εξασφαλίζεται και μακρά μετεγχειρητική αναλγησία. Η Γενική Νάρκωση προτιμάται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.
Η εγχείρηση για Αναθεώρηση έχει διακριτά στάδια, δηλαδή τη χειρουργική προσπέλαση, την αφαίρεση των παλαιών υλικών και την εμφύτευση των νέων.
Η εγχειρητική τομή-προσπέλαση είναι επιλογή του χειρουργού και υπηρετεί τις καλύτερες δυνατές συνθήκες ορατότητας και ευελιξίας. Αυτό συνήθως επιτυγχάνεται με μεγάλες τομές, που τις περισσότερες φορές εκτείνονται και πέραν της αρχικής. Είναι θεωρητικά και εμπειρικά αποδεδειγμένο ότι μικρές ή ανεπαρκείς προσπελάσεις συνδέονται ενίοτε με σοβαρές διεγχειρητικές επιπλοκές (κατάγματα, βλάβες νεύρων & αγγείων, κ.α.)
Στη διάρκεια της αφαίρεσης των παλαιών υλικών πρέπει με κάθε τρόπο να αποφευχθούν μεγαλύτερες οστικές βλάβες από αυτές που έχει σωρεύσει η χρόνια διαδικασία της χαλάρωσης. Για την ευκολότερη αφαίρεση επιλέγονται και ελεγχόμενες οστεοτομίες. Δεν είναι άστοχο να διατηρούνται κάποιες φορές ορισμένα τμήματα από την παλαιά Αρθροπλαστική (ακρυλικό τσιμέντο, σύρματα, κ.α.).
Ακολουθεί η επισήμανση των οστικών ελλειμμάτων, που συνήθως είναι μεγαλύτερα από αυτά που έχουν εντοπιστεί στις προεγχειρητικές ακτινογραφίες. Τα οστικά ελλείμματα ταξινομούνται σύμφωνα με την ανατομική εντόπιση και την ποσότητα οστικής απώλειας και προσδιορίζουν το είδος των νέων υλικών που μπορούν να πετύχουν άριστη σταθεροποίηση, αποκατάσταση της φυσιολογικής ανατομικής και μακροβιότητα της νέας άρθρωσης.

Η μετεγχειρητική πορεία είναι απολύτως εξατομικευμένη. Σχεδόν πάντοτε η έγερση-κινητοποίηση είναι άμεση, δηλαδή τις πρώτες 12-24 ώρες και γίνεται με την οδηγία και επίβλεψη φυσικοθεραπευτών. Η παραμονή στο Νοσοκομείο είναι η ελάχιστη δυνατή, δηλαδή 2-3 μέρες, που είναι απαραίτητες για τη σταθεροποίηση κλινικών και εργαστηριακών παραμέτρων.
Η Αναθεώρηση σήμερα είναι επιτυχής επέμβαση εφόσον τηρούνται αυστηρές προδιαγραφές που αφορούν στον/στην ασθενή, στην εξειδίκευση και μεγάλη εμπειρία της χειρουργικής ομάδας και την αξιοπιστία των νέων υλικών. Δεν παύει όμως να είναι μια μεγάλη και απαιτητική επέμβαση. Για την ανάσχεση της ανάγκης αυτής της επέμβασης πρέπει, εκτός των άλλων, να δοθεί έμφαση: α) στην βελτιστοποίηση των υλικών της αρχικής αρθροπλαστικής και κυρίως β) στην χειρουργική τεχνική της αρχικής επέμβασης, που να διασφαλίζει σταθεροποίηση και εμβιομηχανική αποκατάσταση. Στον τομέα αυτό τη τελευταία δεκαετία έχουν προταθεί νέες ιδέες και εφαρμογές. Πρέπει όμως να λαμβάνεται πάντα υπόψη και η ιστορία με αποτυχόντες νεωτερισμούς στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν. Η υιοθέτηση “νέων” μεθόδων πρέπει να είναι ορθολογική, συγκρατημένη και με το βλέμμα όχι μόνο στον άμεσο εντυπωσιασμό, αλλά κυρίως στο μακρόχρονο θετικό αποτέλεσμα.