Το Κάταγμα του Ισχίου

Το κάταγμα του ισχίου αποτελεί δυστυχώς έναν πολύ συνήθη τραυματισμό στα ηλικιωμένα άτομα με σοβαρές συνέπειες για την κατάσταση της υγείας τους. Αφορά ηλικιακές ομάδες οι οποίες κατά βάση έχουν συνυπάρχουσες παθήσεις, ενώ και το ίδιο το κάταγμα με την επακόλουθη, αναπόφευκτη συνήθως, χειρουργική αντιμετώπιση του, έχει σημαντική νοσηρότητα και θνητότητα. Υπολογίζεται ότι το 2010 στις Η.Π.Α αντιμετωπίστηκαν 258.000 κατάγματα ισχίου ηλικιωμένων, με επακόλουθο κόστος 17 με 20 δις δολλάρια για το φορέα ασφάλισης.

Τα κατάγματα του ισχίου έχουν πολλές ταξινομήσεις για τον ορθοπαιδικό, αλλά για τον μη ειδικό, ο διαχωρισμός σε ενδοαρθρικά και εξωαρθρικά της άρθρωσης του ισχίου, ή αλλιώς υποκεφαλικά και διατροχαντήρια, βοηθά στην κατανόηση της αντιμετώπισης τους. Η επιλογή της αντιμετώπισης τους στηρίζεται στον παραπάνω διαχωρισμό, στον τύπο του κατάγματος (π.χ. σταθερό – ασταθές, συντριπτικό ή όχι κ.ά.) αλλά φυσικά και στην πρότερη κατάσταση της υγείας και της κινητικότητας του πάσχοντος. Απαρεκτόπιστα κατάγματα του αυχένος του μηριαίου οστού αντιμετωπίζονται κατά κανόνα με κοχλίωση, ενώ τα παρεκτοπισμένα με αρθροπλαστική, ημιαρθροπλαστική κατα βάση ή και ολική αρθροπλαστική σε νεότερους και πιο δραστήριους ασθενείς. Τα διατροχαντήρια και υποτροχαντήρια κατάγματα αντιμετωπίζονται με ανοικτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση, είτε με ενδομυελικό ήλο ισχίου, στις περισσότερες των περιπτώσεων πλέον, είτε με ολισθαίνοντα κοχλία στις περιπτώσεις σταθερών διατροχαντηρίων καταγμάτων. Οι περιπτώσεις μη χειρουργικής αντιμετώπισης ενός κατάγματος ισχίου είναι πολύ περιορισμένες και αφορούν είτε πολύ σταθερά, απαρεκτόπιστα κατάγματα, είτε πολύ επιβαρυμένους ασθενείς, με ελάχιστη προϋπάρχουσα κινητικότητα.

Λόγω της επιβάρυνσης που προκαλεί ένα κάταγμα ισχίου και η επακόλουθη χειρουργική αντιμετώπιση του σε ένα ήδη επιβαρυμένο οργανισμό, έχει δοθεί σημαντική έμφαση στην πρόληψη αυτών των καταγμάτων. Παρότι έχουν προταθεί διάφοροι μηχανισμοί αποφυγής της πτώσης ή του κατάγματος που μπορεί να προκαλέσει, όπως η χρήση ειδικών προφυλακτικών μέσων ή η προληπτική άσκηση και ενδυνάμωση των ηλικιωμένων, δυστυχώς δεν έχει αποδειχθεί η αποτελεσματικότητα κάποιου μέσου. Έτσι η προσοχή έχει εστιαστεί στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης, κύρια για τις γυναίκες, δεδομένης της άμεσης συσχέτισης της οστεοπόρωσης με αυτά τα κατάγματα. Οι πτώσεις που τα προκαλούν αποδίδονται στη γενικότερη κατάσταση των ηλικιωμένων ατόμων, δηλαδή μειωμένη μυική ισχύς, εξασθενημένα αντανακλαστικά, μειωμένη ευλυγισία, κακός συντονισμός των κινήσεων, αλλά και η ύπαρξη διαφόρων καρδιολογικών, νευρολογικών η και άλλων παθήσεων η οποία ευθύνεται για λιποθυμικά επεισόδια, αστάθεια κλπ.

Η όσο το δυνατόν πιο άμεση αντιμετώπιση των καταγμάτων του ισχίου στους ηλικιωμένους ασθενείς έχει αποδειχθεί πολύ σημαντική για τη καλύτερη αντιμετώπιση τους. Θεωρείται ότι το ηλικιωμένο άτομο είναι σε όσο το δυνατόν καλύτερη κατάσταση άμεσα προ της πτώσης, ενώ η καθυστέρηση στην αντιμετώπιση του κατάγματος και η επακόλουθη κατάκλιση, μόνο επιπλέον προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει στον ήδη επιβαρυμένο ασθενή και όχι να λύσει τα προϋπάρχοντα. Έτσι η χειρουργική αντιμετώπιση του κατάγματος μέσα στα πρώτα δύο 24ωρα και η άμεση κινητοποίηση του ασθενούς με ορθοστάτηση και βάδιση και η ταχεία επαναφορά του στο οικείο του περιβάλλον εί δυνατόν, θεωρείται ακρογωνιαίος λίθος για την καλύτερη πρόγνωση αυτών των ασθενών. Ωστόσο, τα συνυπάρχοντα προβλήματα υγείας που συνήθως έχουν οι ηλικιωμένοι ασθενείς δημιουργούν ένα σύνθετο πρόβλημα για το θεράποντα ορθοπαιδικό χειρουργό ο οποίος θα χρειαστεί πιθανώς την αρωγή ιατρών και άλλων ειδικοτήτων, παθολόγου, καρδιολόγου κ.ά., προκειμένου να αντιμετωπισθεί ολοκληρωμένα ο πάσχων καταγματίας διαδικασία η οποία ίσως απαιτήσει λίγο χρόνο.